مصاحبه سایت مدرسه اقتصاد با کارگران "ما اقتصاد دانیم"
به نقل از پایگاه مدرسه اقتصاد مستند «ما اقتصاد دانیم؛ لطفا از واقعیت حرفی نزنید» هفته ی گذشته در جشنواره ی مردمی فیلم عمار برگزیده ی فانوس بخش اقتصاد مقاومتی شد. به همین مناسبت گفتگویی با کارگردان این مستند چهل دقیقه ای که در نقد سیطره ی فرمالیسم بر آموزش علم اقتصاد ایران است انجام دادیم و از «محمد حسین بزرگی راد» سوالاتی پرسیدیم که در ادامه می‌خوانید.
ممکنه خودتون رو به طور کامل معرفی کنید و بگید تحصیلاتتون چیه؟
محمد حسین بزرگی راد هستم. متولد ۱۳۶۸٫ کارشناسی اقتصاد رو از دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی(ره) گرفتم و الان ترم آخر کارشناسی ارشد رو در دانشگاه مفید می گذرونم.
«ما اقتصاد دانیم…» رو باید حاصل سال های ابتدایی تحصیلتون بدونیم یا دغدغه ی جدیدی است که این اواخر ذهنتون رو مشغول خودش کرده بود؟
این مسائل تقریبا از سال دوم و سوم دوران کارشناسی توی ذهن من بود اما به مرور این سوالات شاخ و برگ بیشتری پیدا کرد.من سعی کردم توی این مستند جوابی برای پرسش هایی که از مقطع کارشناسی توی ذهن داشتم و هر چه بیشتر توی اقتصاد پیش می رفتم با ابعاد جدیدی ازشون روبرو می شدم، پیدا کنم.
چی شد که به این نتیجه رسیدید باید از طریق تصویر حرفتون رو به گوش بقیه برسونید؟
یه مسئله ای وجود داره و اون این که عدم ارتباط رسانه ها به خصوص رسانه های تصویری باعت شده که دانشکده های اقتصاد در یک فضای توهمی زیست کنند و به دور خودشون حصاری بکشند و فکر کنند که درست فکر می کنند و درست عمل می کنند.یعنی جریان های علمی در دانشکده های اقتصاد چون که با واقعیات جامعه ارتباطی ندارند نمی توانند پاسخ گو به مسائل جامعه باشند.یعنی کلا از اتفاقات جامعه بی خبر اند و لذا نمی توانند با جامعه همراهی کنند.این اولین دلیل ما بود.
در واقع ما می خواستیم نقطه شروعی باشیم برای ورود جریان های رسانه ایی به فضای های علمی و پژوهشی کشور.
دلیل دوم هم که فرع بر این قضیه است این که ما برای جذابیت حرفمون نیاز به عنصر هایی داریم که بتوانیم مخاطب را درگیر حرف خودمون بکنیم و بتونیم از این طریق عمق نفوذ خودمون رو گسترش بدیم و تصویری و تصویری سازی بسیار گویا تر از متن سمنیار و … است.
چه مدت کار تولید «ما اقتصاد دانیم…» طول کشید؟
برخی از تصاویر تولیدی برای اسفند ۹۲ بود ولی در حقیقت کار اصلی بر روی مبحث فرمالیسم تقریبا از اواسط مرداد ماه امسال کلید خود و تا اوخر آذر هم به تولید نهایی رسید.
از ابتدا مستند با همین خط سیر کلید خورد یا در طی فرآیند تولید روند کار عوض شد؟
خب ابتدا ما قصد داشتیم با توجه به تحقیقات انجام شده مستندی در خصوص جنبش اقتصاد پست اوتستیک فرانسه بسازیم ولی با توجه به گذشت زمان از این حادثه و نبود مابه ازای تصویری مناسب ترجیح دادیم تنها بخش اولیه کار در خصوص اتفاقات این جنبش باشد.در ادامه سعی کردیم با پرداختن به چند انتقاد دانشجویان فرانسه و پیگیری آن در اقتصاد ایران مستند را به پیش ببریم.
مخاطب هدفتون دقیقا چه کسانی اند؟
ما در ابتدا دانشجویان و اساتید اقتصاد را مخاطب قرار داده بودیم ولی بعد از اتمام کار دیدیم این مستند توانایی جذب دانشجویان و اساتید دیگر رشته های علوم انسانی رو هم داره. به شخصه فکر می کنم این کار برای رشته هایی مثل علوم اجتماعی علوم سیاسی و… قابل الگو برداری باشد.
چه اهدافی رو برای این مستند ترسیم کردید؟
هدفمون اصلی مون از تولید مستند این بود که توجه اساتید و دانشجویان رو به مباحثی که با وجود علمی بودن در دانشکده ها مرسوم نیست جلب کنیم. به خصوص مبحث فرمالیسم که حرف اصلی مستند و به نظرم یکی از مهمترین اشکال نظام آموزشی علم اقتصاد در ایرانه.
در مرحله بعد همانطور که گفتم توجه اصحاب رسانه و همچنین توجه خود دانشجویان به مقوله تصویری سازی و مستند سازی برای بیان حرف ها و دغدغه هاشان هدف فرعی ایی بود که فکر می کنم به امید خدا با توجه به بازخوردها به این هدف هم رسیدیم.
به نظر شما می تونیم این مستند رو آغازگر یک جنبش دانشجویی در نقد فرمالیسم در علم اقتصاد دونست؟
بحث فرمالیسم و ریاضی زدگی بسیار ریشه دار تر از این حرفاست و نمی توان با یک مستند و یا دو مستند و یا چند کتاب و مقاله به دنبال برهم زدن قاعده های آن باشیم منتهی همانطور که گفتم با تغییر جو و اتمسفر دانشکده های اقتصاد می توان امیدوار بود فضای آن ها به سمت عینی سازی و واقعی سازی مباحث مطرحه پیش برود.
ما نقش پررنگی را برای دانشجویان متصوریم.بدین معنی که دانشجویان و جنبش های دانشجویی می توانند اولا با اطلاع داشتن از این مباحث،ثانیا پیگیری از اساتید و جو علمی دانشکده های خودشان و ثالثا با ارتباط مستمر با جریان های علمی فعال در دنیا، تعییرات اساسی را در نگرش علمی دانشگاه خودشون ایجاد کنند و این رو به دانشکده ها و دانشگاه های دیگه هم به مرور تسری بدهند.
به نظرتون با توجه به شرایط امروز جامعه دانشگاهی این مستند می تونه راهش رو بین دانشجویان باز کنه؟
به نظرم این مستند می تونه شروع خوبی باشه برای تغییر دادن اتمسفر موجود در دانشگاه های کشور.یعنی ما با نشون دادن حرف هایی از این جنس در اقتصاد می تونیم توجه دانشگاهیان را به سمت مسائل مهم تر و کلیدی تر جلب کنیم.
من به شخصه امیدوارم که این مستند بتونه جو غالب در دانشکده ها را بشکنه و بخشی از انرژی دانشجویان و اساتید را به سمت این مباحث انتقال بده.بسیار خوشحال می شم اگر اساتید انتقادات مطرح شده در این مستند رو پاسخ بدن و فضای علمی ایی حول این موضوع شکل بگیره.
چیزی که تو این سال ها و مستند های دانشجویی مرسوم شده اینه که راوی اثر خودِ کارگردانه؛ چی شد که خودتون راوی نشدید؟
(می خندد) راستش این کار نیاز به خوش بیانی و… داره که بنده برای این کار مناسب نبودم.
حقیقت امر اینه که ما توی این کار می خواستیم از ظرفیت دوستانمان هم استفاده کنیم تا بعد ها بتوانند خودشان هم وارد این حوزه بشوند.
فکر می کردید برگزیده ی جشنواره عمار بشید؟
با توجه به کم کاری دوستان مستند ساز در حوزه اقتصاد می دونستم که آثار زیادی نسبت به حوزه های دیگر جشنواره در بخش اقتصاد مقاومتی شرکت نکرده اند لذا با توجه به ناب بودن موضوع مستند فکر می کردم مورد توجه داوران جشنواره عمار قرار بگیره ولی توقع بردن فانوس بهترین فیلم رو نداشتم.
استقبال از مستند در خلال برگزاری جشنواره چطور بود؟
تنها اکران عمومی مستند ۱۶ دی در سینما فلسطین بود و با توجه به این که در سالن شماره یک اکران شد تقریبا بخش عمده ای از سالن از جمعیت پر شده بود.برای اکران اولیه این مستند به نظرم استقبال خوبی بود
انشالله در آواخر بهمن ماه و بعد از شروع کلاس های ترم جدید ما رونمایی این مستند را در دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی(ره) خواهیم داشت.
قشنگ ترین بازخوردی که از کار شنیدید چی بود؟
شاید دل چسب ترین حرفی که درباره مستند شنیدم جمله ایی از یکی از دوستانم بود که بهم گفت حرف دل همه ی ما اقتصاد خوانده ها را در ۴۰ دقیقه زدی.
در آخر اگر بخوایم از یک مستند ساز برگزیده ی جشنواره عمار توصیه ای بشنویم چه توصیه ای به ما می کنید؟
حتما در ساخت مستند سعی کنید تیمی که با هم می خواهید کار کنید یک دست و کار آزموده باشید. و با مطالعه زیاد وارد موضوع بشید. این توصیه اصلی بنده است.یعنی در هر کاری بخصوص مستند سازی سواد و میزان آگاهی بسیار مهم است.
مطمئن باشید یک دقیقه کار تصویری بیش از چند ساعت سمینار و کلاس درس بازدهی داره.کار تصویری می تونه به سراسر کشور برسه و با تمام دانشجویان ارتباط برقرار کنه.
با تشکر از شما.
